Aktif Uçuş
Sakin veya hafifçe hareket eden havada uçuş az tecrübeli pilotlar için bile güvenlidir.
Daha zor şartlarda uçuş (Termal) hücum açısının güvenli bir şekilde kontrolünü gerektirir (Active Flying).
Yamaç paraşütleri garip uçan nesnelerdir, gerçekten öyle gariptirler ki havacılıkta uygulanan genel aerodinamik yasaları bu kanatlara olabilecek her şeyi açıklamakta başarısız olabilirler. Ağırlık merkezi kanadın 7-8 metre altında olan ve sürekli öne arkaya hareket eden bu uçan nesne yalnızca klasik aerodinamik kuralları ile açıklanamamaktadır..
Diğer tüm hava araçlarından farklı olarak, yamaçparaşütleri aerodinamik olarak kararsız ve değişkendirler. Kararlı bir uçuş durumu sadece sakin bir havada ( Tüm kuvvetlerin dengede olduğu ) gerçekleşebilir. Hareketli havada kanat gerçekten kendi hayatını yaşar. Alt ağırlık merkezi sınırlı bir dengeleyici etkiye sahiptir. Kanadın sarkaç sistemi ve pilot bir dengeye ulaşmaya çalışır fakat zorlu havada bu her zaman mümkün olmaz.
Sistemin salınımları konrolün etkin olduğu noktanın dengesiz bir şekilde sapmasına böylece sürekli ve tehlikeli bir şekilde hücum açısının değişmesine neden olur. Eğer pilot müdahale etmezse kanat, sarhoş kaptan tarafından kullanılan yelkenliye benzer.
Sokaktan geçen 100 kişinin 95 i düzgün havada kanadı ilk denemede sorunsuz bir şekilde kontrol edebilir. Yamaçparaşütü gülünç bir şekilde basittir. Bununla birlikte, bu resim türbülanslı ve aşağı yukarı hareket eden havada aniden ve radikal bir şekilde değişiverir. Basit bir uçuşa ek olarak şimdi pilot, hücum açısını kontrol etme savaşı ile yüz yüzedir. Fren uygulayarak ve ağırlık kaydırarak, artan veya azalan kontrol basıncına ve harnesin kalkış veya yana yatış hareketlerine sabit bir şekilde tepki vermelidir.
Bu çok çalışma gerektirir, Fakat hareketli havada güvenli uçuş için sadece bir ön şarttır. Bu oyunu mükemmel kontrol eden bazı tecrübeli pilotlar kanatlarını daima başlarının üzerinde tutarlar. Gözleyen birine bu uçuş şartları problemsizmiş gibi veya çoğu az tecrübeli pilot için umulmayan türbülansta kalkış ve uçuş cazipmiş gibi görünür.
Düz uçuşta
Düz uçuşta Aktif Uçuş, kanadın daima güvenli bir uçuş açısında ve mümkünse dikey olarak pilotun üzerinde olması anlamına gelir. Hareketli hava kanadın hücum açısının sık sık istenmeyen bir şekilde değişmesine neden olur. Yukarı hareket eden havada kanat yerinde zıplarmış gibi geriye doğru düşer, hücum açısı artar, neredeyse stol olur. Aşağı hareket eden havada ise kanat öne yalpalar, hücum açısı azalır ve kapanma riski oluşur. Herikisi de her iki tarafta simetrik veya bir tarafta asimetrik olarak oluşur .
Hücum açısını kontrol etme
Bazen uçuş esnasında yukarı doğru kanatlarına bakan pilotları görürsünüz. Hücum açısını bu şekilde kontrol etmek imkansızdır. Kanat pozisyonundaki görsel veri kesin değildir, gecikmeli ve pilot referans noktasına sahip olmadığı için sık sık bozulmuştur. Ve, pilotun çevresinde olan şeylere ait algılamasını da kısıtlar.
Kanadı izleyerek hücum açısı kontrolü etkisizdir ve her durumda sakınılmalıdır.
İlke 1: Uçtuğunuz yöne bakın:
Ufuk çizgisindeki değişiklik pilota kanadın hareketi ile ilgili bilgi verir. Uçuş yönüne bakarken, kanat geriye düştüğünde ufuk aşağı hareket eder ve öne saldırdığında ise ufuk çizgisi yukarı hareket eder. Sadece uçuş yönünde ileri bakan bir pilot bu değişikliği doğru olarak görebilir. Bu kural bütün uçuş durumlarında uygulanır ve yamaçparaşütü ilkelerinin en önemli temelini oluşturur. Bu arada: Pilot harnesinde ne kadar dik oturursa, bütün işler o kadar daha iyi gider.
İlke 2: Kanat arkaya yıkılıyorsa- Fren Yapmayın!! – Öne saldırıyorsa – Frenleme Mutlaka gereklidir!!
Eğer kanat öne saldırırsa, Hücum açısı azalır. Sağlam bir öne saldırma durumunda yetersiz hücum açısından dolayı önden kapanma riski vardır. Bu durumda pilot her iki freni de dengeli ve eşit bir biçimde çekerek kanadın öne saldırmasını engellemelidir.
Aksi durumda, kanat geriye düşerse hücum açısı artar, örn: Sağlam bir termale girerken. Kanat stol durumuna yakındır. Bu durumda önemli bir fren hareketi spine veya stola neden olabilir. Kanat arkaya düştüğünde, pilot fren yapmamalıdır, eğer zaten frenli ise frenleri kontrollü bir şekilde bırakmalıdır.
İlke 3: Sabit kontrol basıncı ile uçuş:
Hücum açısındaki herhangi bir değişiklik aniden frenlerin kontrol basıncına değişiklik olarak aktarılır. Kontrol basıncı pilota hücum açısı, kanadın o anki durumu veya ne yapacağı hakkında ani veriler verir.
Kanat öne saldırdığında > Hücum açısı düşer > Kontrol basıncı düşer
Kanat kapanmak üzere > Hücum açısı düşer > Kontrol basıncı düşer
Kanat arkaya düşer > Hücum açısı artar > Kontrol basıncı artar
Kontrol Basıncını hissetmek için pilot, frenlerini en iyi süzülüş ve en iyi çöküş konumları arasında hafifçe çekili olarak tutmalıdır.Bundan sonraki görev bu basınç değerini bilinen değerde muhafaza etmektir- genellikle her frende sürekli 2-3 kg.
Eğer kontrol basıncı azalırsa > Pilot frenleri bilinen kontrol basıncını sağlayana kadar aşağı çeker.
Eğer kotrol basıncı artasa > Pilot frenleri bilinen kontrol basıncı sağlanana kadar bırakır.
“Aktif Pilotaj” her iki frenin sabit olarak düzeltilmesi demektir ki bu şekilde kontrol hareketi kontrol basıncındaki artış veya azalışa ani tepki olmaktadır. Frenlerin aşağı çekilme mesafesi genellikle kısadır ( 10-30 cm), ama önemli olabilir, örn: sağlam bir öne saldırma hareketinde.
Değişken: Kontrol Mesafesi
Yamaç paraşütünün kontrol mesafesinin sabit olduğu tek zaman durağan düz uçuştur. Kontrol mesafesi kanadın hücum açısına bağlı olarak değişir.
Düşük hücum açısı ( Kanat öne saldırıyor veya kapanma tehlikesi) > Kontrol mesafesi artar
Eğer kanat pilotun önüne doğru saldırır ise ( Düşük hücum açısı ), yararlı kontrol mesafesi aşağı doğru hareket eder. Nötr kontrol mesafesi artar, frenler önemli ölçüde aşağı çekilmez ise kontrol/ fren hareketi etkili olmaz.
Yüksek hücum açısı ( Kanat geriye düşüyor) > Kontrol mesafesi düşer
Eğer kanat pilotun gerisine düşer ise ( Yüksek hücum açısı), Yararlı kontrol aralığı yukarı doğru kayar. Frenlerin nötr durumu düşer veya artık nötr aralık yoktur, herhangi kontrol/ fren girişi etkili olur, hareket çok düşük olsa bile veya frenler çekilmediğinde bile bir frenleme etkisi vardır.
Aktif Pilotaja gelince bu: Nötr durumdaki kontrol basıncına alışmaktır. Kontrolleri daima, ne kadar fren uyguladığınıza bakmaksızın bilinen kontrol basıncını hissettiğiniz nötr konumda tutun.
Kontrol mesafesini unutun – Kontrol basıncına odaklanın!
Atik bir şekilde müdehale – Daha sonra yavaşça bırakın!
Sert, hızlı, atik uçuş hareketleri yamaç paraşütünde sadece bir istisna ile normaldir: Eğer kanadınızın ihtiyacı varsa!
Mesela, kanat öne türbülanstan veya pilotaj hatasından dolayı güçlü bir şekilde saldırdığında.
Pilot en az o kadar atik bir davranışla müdehale etmelidir, frenleri saldırış durana kadar hızlı ve kararlı bir şekilde çekmelidir. Bu durumda bile kontrol basıncı doğru seviyede olmalıdır. Genel olarak bu durumda frenlerin başlangıç direnci çok düşüktür. Gerektiğinde pilot, normal uçuş şartlarında frenleri neredeyse stola seviyesine yakın bir seviyeye kadar çekmelidir. ÖNEMLİ: Öne saldırış durur durmaz frenler yavaşça bırakılmalıdır. Pilotun salınım hareketinden dolayı, hücum açısı hızlıca normal haline gelir. Eğer frenler çok alt seviyede uzun sure tutulursa, kanat tehlikeli bir şekilde yavaşlar ve stola girer. Birkez daha, pilot bilgiyi kontrol basıncı ile alır, basınç aynı ölçüde arttığında hücum açısı normalleşir.
Optimum pilot tepkisi: Frenleri daima nötr konumdan bilinen kontrol basıncı sağlanıncaya kadar bırakmaktır.
Bu durum kanadın asimetrik veya tamamen kapanmasinda da benzerdir.
Örn: Kanat kapanmaya yakın, bu durumdaki doğru tepki frenleri kontrol basıncı sağlanana kadar kararlı bir şekilde aşağı çekmek ve sonrasında yavaşça bırakmaktır.
Sonuç olarak “ Aktif Uçuş “
- Pilot harnesinde uçuş yönüne bakarak dik oturur.
- Sürekli artan veya azalan kontrol basıncına tepki gösterir, Fren iplerindeki kontrol basıncını sabit tutmaya çalışır.
- Kontrol basıncı düştüğünde frenleri kararlı bir şekilde çeker, artış durumunda ise frenler ona gore gevşetilir.
Yamaç paraşütü ayrıntılı bilgi için Fethiye yamaç paraşütü okulu eğitim sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
Tandem yamaç paraşütü deneyimi için de profesyonel eğitmenler ile uçabilirsiniz. Liberty paragliding sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
0 yorum